Theo số liệu thống kê của các đơn vị chức năng, tình trạng xâm hại tình dục trẻ em có dấu hiệu gia tăng và diễn biến phức tạp. Đây là loại tội phạm rất nguy hiểm, không chỉ gây thiệt hại cho xã hội, làm băng hoại đạo đức mà còn gây ra những tổn thương nặng nề về thể chất và tâm lý rất khó khắc phục đối với nạn nhân. Thực trạng trên đòi hỏi cần sớm có các giải pháp cấp bách, toàn diện để kịp thời bảo vệ trẻ em trước những hành vi xâm hại.
Tại hội thảo quốc tế “Chia sẻ chuẩn mực quốc tế và các điển hình tốt trên thế giới trong phòng, chống tội phạm xâm hại phụ nữ và người chưa thành niên, bài học kinh nghiệm và khuyến nghị cho Việt Nam” do Học viện ANND phối hợp với Bộ Tư pháp và UNICEF tổ chức, một số chuyên gia chỉ ra rằng, theo Điều 1 Công ước về quyền trẻ em của Liên hợp quốc thì trẻ em có nghĩa là bất kỳ người nào dưới 18 tuổi. Trong khi đó, tại Điều 1 Luật trẻ em năm 2016, trẻ em được ghi nhận là người dưới 16 tuổi.
Vấn đề này cần được nghiên cứu để mở rộng phạm vi, tăng cường hơn nữa hiệu lực bảo vệ trẻ em khỏi sự xâm hại của tội phạm. Riêng đối với hành vi xâm hại trẻ em, quy định của pháp luật của Việt Nam cũng đang theo hướng liệt kê các hành vi xâm hại tình dục mà chưa bao quát hết, chưa dự báo hết các hành vi xâm hại tình dục trẻ em. Do vậy, rất cần có hướng dẫn thống nhất cách hiểu đối với nội dung này.
Ảnh minh họa.
Bên cạnh đó, một số ý kiến cũng cho rằng, dù đã có nhiều giải pháp được triển khai với mục tiêu bảo vệ trẻ em nói chung, bảo vệ trẻ em trên không gian mạng nói riêng nhưng giáo dục cần phải đi trước một bước. Các nhà quản lý cần đẩy mạnh nhiều chương trình giáo dục về an ninh mạng cũng như giáo dục trí thông minh kỹ thuật số cho trẻ em.
Theo TS Nguyễn Thị Thanh Thuỷ, Phó Trưởng Khoa Luật, Học viện ANND, từ những những bất cập, vướng mắc trong các quy định về các tội xâm phạm tình dục trẻ em cũng như yêu cầu nội luật hoá phù hợp với quy định của các văn bản pháp luật quốc tế có liên quan, việc hoàn thiện Luật Hình sự cần bổ sung một số hành vi xâm hại tình dục trẻ em có tính chất nghiêm trọng như tàng trữ ấn phẩm khiêu dâm trẻ em.
Bên cạnh đó, cũng cần có hướng dẫn quy định cụ thể các hành vi dâm ô đối với người đủ từ 16 đến 18 tuổi cũng bị truy cứu trách nhiệm hình sự; cần sửa đổi các quy định liên quan đến khung hình phạt và các quy định xác định chủ thể của tội phạm. Lý do là hiện các nhóm tội phạm về xâm hại tình dục được quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015 đã có nhiều thay đổi so với Bộ luật Hình sự năm 1999 nên nếu vẫn giữ nguyên khung hình phạt với tội danh này là không phù hợp.
Từ việc nghiên cứu các mô hình bảo vệ trẻ em là nạn nhân bị xâm hại tình dục tại một số quốc gia trên thế giới, TS Lê Thị Nga, Trưởng Khoa Luật Hành chính, Trường ĐH Huế cho rằng, kinh nghiệm từ các quốc gia thành công cho thấy, trụ cột của việc bảo vệ trẻ em là có cơ quan trung ương đủ mạnh; có hệ thống tư pháp thân thiện với trẻ em; cán bộ hoạt động trong lĩnh vực liên quan đến trẻ em đáp ứng đủ điều kiện về năng lực cá nhân; có hệ thống các dịch vụ và nguồn lực cho trẻ em ở cấp độ quốc gia và các đơn vị chính quyền địa phương.